Onderzoek onder 25 SDG-gemeentes: Waarom Nederlandse gemeentes de SDGs nog niet voortvarend oppakken!

Download het rapport met succesfactoren en aanbevelingen via onderstaande link:

Rapport: De SDG-paradoxen: bijdrage Nederlandse gemeentes aan de SDGs.

Uit een grootschalig onderzoek, uitgevoerd door 3 hogescholen, onder de 25 meest actieve SDG-gemeentes in Nederland blijkt dat het nog niet crescendo loopt met de SDGs binnen Nederlandse gemeentes. De hogescholen hebben onder andere onderzoek gedaan naar succesvolle SDG-projecten, SDGs binnen gemeentelijke begrotingen, maar ook SDGs i.r.t. de organisatieverandering, politiek commitment, cultuur, integraliteit, programmatische aanpak en leiderschap.

Een belangrijke conclusie is dat de SDGs nog onvoldoende professioneel opgepakt worden waardoor er nauwelijks sturing is op resultaten. Een belangrijke oorzaak is het gebrek aan eigenaarschap bij de gemeentes op dit onderwerp. Het commitment dat afgegeven is door de wereldleiders tijdens de VN top in 2015 is wordt onvoldoende beleefd door de gemeentes.

En juist de gemeentes kregen van het Rijk de opdracht om de SDGs op te pakken!

Gemeentes ervaren onduidelijkheid over hun rol t.a.v. de SDGs, is het de verantwoordelijkheid van het Rijk of van de gemeentes. Hierdoor doen gemeentes het er veelal wat bij, naast hun reguliere werk. Ook vinden gemeentes het lastig om zo´n integraal onderwerp op te pakken omdat ze vaak sectoraal georganiseerd zijn, het thema duurzaamheid wordt om die reden wel opgepakt. Ook omdat op het vlak van duurzaamheid wel concrete prestaties worden opgelegd vanuit het Rijk.

Gemeentes missen handvatten om concreet tot actie te komen en zien het meer als een extra kostenpost en denken niet gelijk aan een opbrengstenkant. Ook de hoge abstractie van de SDGs wordt als hindernis ervaren, waarom zou een gemeente zich richten op werelddoelen met een internationale context, in hoeverre sluit het aan op de lokale belevingswereld van de inwoner. De centraal opgelegd SDGs passen niet goed in het decentraal bestuurlijke systeem in Nederland waarbij gemeentes een grote mate van autonomie hebben. Het opleggen van generieke targets vanuit het Rijk matched niet goed daarmee. Daarnaast zij die targets wereldwijd collectief bepaald zonder een doorvertaling in prestaties per land, dus wat moet je als gemeente nu precies bereiken?

De diagram hiernaast geeft een beeld van de gemeentes die het meest actief zijn o.g.v. SDGs.

Om de gewenste stap voorwaarts te zetten met de SDGs binnen Nederlandse gemeentes zijn twee zaken zeer belangrijk.

Versterken rol Rijk en provincie:

Het Rijk maar ook de provincie moeten leiderschap tonen door af te dwingen bij gemeentes dat het behalen van de SDG-agenda van de VN een lokale aangelegenheid is, die concrete aantoonbare actie vraagt. Ze moeten het commitment aan deze agenda uitdragen en voorbeeldgedrag tonen door het als nationale strategie voor overheidsbeleid te benoemen. Daarnaast door de voordelen voor gemeentes te benoemen van het werken met SDGs. Zorg voor kennis- en ervaringen delen via nationale en internationale kennisplatforms. Maak de lokale politiek duidelijk dat zij ook een onderdeel zijn van hogere politieke doelen en eis eigenaarschap op die doelen. De provincie zou een coördinerende rol richting gemeentes kunnen vervullen en afspraken moeten maken over de gemeentelijke begrotingen die zij goedkeuren. Geef gemeentes handvatten waarmee ze concreet aan de slag kunnen binnen hun werkzaamheden en projecten om een bijdrage te leveren aan de SDGs. Denk na over een werkbare bestuurlijke governance binnen de overheid m.b.t. het werken met SDGs.

Lokale projecten maken het verschil:

De SDG-agenda gaat over belangen van individuele mensen en die bereik je lokaal via gezamenlijke projecten. Vertaal de SDGs in termen die iedereen begrijpt (menselijke maat) en in de leefwereld van eenieder passen over onderwerpen die eenieder dagelijks ervaart. Richt je daarbij primair op bewustwording binnen het onderwijs. Maak helder dat het juist gaat om alle kleine projecten samen die de grote impact hebben op het behalen van de targets uit de SDG-agenda 2030 van de VN.